In veel gemeenten moet je als baasje van een hond, hondenbelasting (ook wel hondentax genoemd) betalen. Het frappante is dat er gemeente zijn waar je geen hondenbelasting hoeft te betalen en dat in de gemeenten waar je wel hondenbelasting moet betalen, de bedragen ontzettend uiteenlopen. Wat is hiervan de reden of motivatie. Is er sprake van rechtsongelijkheid? In dit artikel over hondenbelasting zetten we achtereenvolgens op een rijtje:
- Geschiedenis van de hondenbelasting
- Hondenbelasting in de Gemeentewet
- Waar mag de gemeente het geld van de hondenbelasting voor gebruiken?
- Hondenpoep als achterhaalde reden voor hondenbelasting
- Groot verschil tussen gemeenten
- Is er sprake van rechtsongelijkheid?
- Discussieer mee over de hondenbelasting!
Geschiedenis van de hondenbelasting
Zwerfhonden
De hondenbelasting is al eeuwen oud en gaat al terug naar de middeleeuwen. In die tijd was in eerste instantie de overlast van zwerfhonden de reden om hondenbelasting in te voeren. Zo kon mijn onderscheid maken tussen een zwerfhond en werk- of huishond.
De overlast van zwerfhonden was niet de hondenpoep die nu vaak opgevoerd wordt als reden voor het heffen van hondenbelasting. De straten waren sowieso een openbaar riool en een beetje hondenpoep viel daarbij niet extra op.
Het probleem met zwerfhonden was voornamelijk dat zij hondsdolheid verspreiden. Een ziekte die ook dodelijk voor mensen kan zijn. Zeker met de kennis van gezondheidszorg van toen.
Door huis- en werkhonden te onderscheiden van de zwerfhonden, konden de zwerfhonden beter bestreden worden en was er ook geld voor om dit te doen. De hondenbelasting droeg dus bij aan de volksgezondheid.
In de zeventiende eeuw ontdekte de overheid dat de hond ook goed te belasten viel als werkdier. In die tijd en zelfs tot maar een halve eeuw geleden, werden honden ook gebruikt als trekdier onder de hondenkar. Hondenbelasting was dus ook een soort transport belasting en misschien wel de eerste vorm van wegenbelasting in ons land.
In 1910 kwamen er pas regels voor de hondenkar in de Trekhondenwet en in 1963 mag een hond niet meer als trekdier worden gebruikt en behoort de hondenkar tot het verleden. Uitzondering hierop is de sledenhondensport.
De hondenbelasting is dus voor voornoemde redenen feitelijk achterhaald. Toch wordt de hondenbelasting nog in veel gemeente geheven.
Hondenbelasting in de Gemeentewet
Gemeenten mogen hondenbelasting heffen. Dit is vastgelegd in de Gemeentewet.
De huidige Gemeentewet dateert uit 1992. Uitgangspunt van de Gemeentewet was onderscheid te maken tussen landelijk en gemeentelijke wet- en regelgeving, waarbij in een gemeente de gemeenteraad als hoogste orgaan over het gemeentelijk gebied verordeningen (regels) vaststelt. Daarbij geeft de Gemeentewet de kaders aan.
Artikel 226 van de Gemeentewet gaat over de Hondenbelasting en vermeldt het volgende:
- Ter zake van het houden van een hond kan van de houder een hondenbelasting worden geheven.
- De belasting wordt geheven naar het aantal honden dat wordt gehouden.
- Voor de toepassing van het eerste lid wordt het houden van een hond door een lid van een huishouden aangemerkt als het houden van een hond door een door de in artikel 231, tweede lid, onderdeel b, bedoelde gemeenteambtenaar aan te wijzen lid van dat huishouden.
Het heffen van hondenbelasting is dus geen nationale verplichting, maar een beslissing van de gemeente(raad).
Wil je van de hondenbelasting af, moet je op zoek naar een plaatselijke politieke partij die zich daar hard voor maakt.
Hondenpoep als achterhaalde reden voor hondenbelasting
Als reden om hondenbelasting te heffen wordt vaak het terugdringen van de hondenpoep aangevoerd. Als of de hondenbelasting het nemen van een hond zou demotiveren. De hondenbelasting is daar echt niet het juiste instrument voor.
De gemeente heeft via plaatselijke verordeningen ook de mogelijkheid om nadere eisen te stellen aan het hebben van een hond. In zo’n verordening kunnen ze ook verplichten dat de eigenaar van de hond de hondenpoep opruimt. En doet hij dat niet, dan kan hij daar een bekeuring voor krijgen.
In veel gemeente zijn dergelijke verordeningen en sinds de invoering daarvan is het hondenpoepprobleem afgenomen. Vooral ook omdat in combinatie met een dergelijke verordening vaak is gekozen om speciale gebieden aan te wijzen waar honden uitgelaten mogen worden, en dat honden aangelijnd dienen te zijn. Hierdoor mogen honden op veel minder plekken vrij rondlopen en dus ook niet meer overal vrij poepen. Een hondenbezitter kan van een aangelijnde hond ook niet zeggen dat hij niet gemerkt heeft dat zijn hond gepoept heeft en zal de poep dan meestal ook wel opruimen.
Sinds de invoering van dit beleid is de hondenpoepopruimer uit het straatbeeld verdwenen en voor een groot deel gelukkig ook de hondenpoep voor je deur of op de hoek van de straat.
De vaak aangevoerde reden om hondenbelasting in te zetten tegen hondenpoep is dus een achterhaalde reden
en de kosten voor het opruimen van de poep zijn er eigenlijk niet meer. Behalve dan wanneer er speciale poepveldjes zijn aangelegd die regelmatig door de gemeente worden gereinigd.
Waar mag de gemeente het geld van de hondenbelasting voor gebruiken?
Voorgaande geeft al aan dat het wanneer een gemeente kosten maakt voor hondenbezitters, zij de kosten hiervan (deels) verhalen op de hondenbezitter.
Gemeenten kunnen bijvoorbeeld speciale speelveldjes voor honden aanleggen, hondenwandelroutes waar wel gepoept mag worden, poepveldjes, etc. Het aanleggen en onderhouden hiervan kost geld. Dat zou uit de hondenbelasting kunnen worden betaald.
In de praktijk zijn de kosten voor dergelijke zaken vele malen lager dan de totale jaarlijkse opbrengsten van de hondenbelasting. In veel gemeenten gaat het overgrote deel van de hondenbelasting rechtstreeks in 
de algemene middelen en wordt het gebruikt om gaten mee te dichten. In Limburg bijvoorbeeld blijkt meer dan tweederde van de hondenbelasting in de algemene middelen te verdwijnen.
Is dat eerlijk en rechtvaardig? Nee, ik denk het niet. Maar het mag wel volgens het Nederlandse Recht. In 2013 heeft de Hoge Raad hier uitspraak over gedaan en bepaalt dat de belasting niet in overeenstemming hoeft te zijn met de werkelijke kosten die een gemeente maakt.
Overigens was de grond van de beslissing van de Hoge Raad ook hier weer de al achterhaalde motivatie van hondenpoep op de straat. De Hoge Raad vond het verdedigbaar dat de gemeente kosten moet maken voor het opruimen hiervan en dat er daarom aan hondenbezitters hondenbelasting geheven mag worden.
De gemeente mag dus zelf bepalen hoe hoog de hondenbelasting is en waar men vervolgens dit bedrag voor gaat besteden. Ook al heeft dat niets meer met honden te maken.
Onrechtvaardig
Dat mag dan Recht zijn, maar zal door geen enkele hondenbezitter als rechtvaardig worden gevoeld. Betalen voor werkelijke kosten binnen gemeente, ook al maak je er zelf misschien geen gebruik van, of ter ondersteuning van de dierenambulance en/of het dierenasiel zullen de meeste hondenbezitters wel prima vinden. Maar via je hond gewoon extra belasting betalen voor de algemene middelen …. Nee.
Dat is ook de reden waarom men de actie Stop de Hondenbelasting gestart is. Meer daarover op https://stophondenbelasting.wordpress.com/
https://www.facebook.com/Stophondenbelasting/
https://stophondenbelasting.petities.nl/
Alleen voor honden
Extra onrechtvaardig is het wel dat alleen voor hondenbelasting wordt geheven. Niet voor katten, terwijl deze ook overlast kunnen bezorgen. Niet voor paarden, terwijl deze toch ook hun behoeften doen op de straat als ze bereden worden. En niet voor andere dieren.
Dat komt omdat de Gemeentewet alleen voor honden de mogelijkheid biedt om belasting te heffen en niet voor andere dieren.
Groot verschil tussen gemeenten
Nederland telt op dit moment (2016) nog 390 gemeenten. In 258 van deze gemeenten betaal je als hondenbezitter hondenbelasting. Op zich is dit al een vorm van rechtsongelijkheid voor hondenbezitters.
Gemeentes schaffen hondenbelasting af
Gelukkig zien steeds meer gemeenten in dat het heffen van hondenbelasting niet fair is om te gebruiken om de algemene middelen aan te voeren. In 2016 is er opnieuw in 6 gemeenten de hondenbelasting afgeschaft.
Wanneer gemeenten op een rij zetten wat de werkelijke kosten zijn die zij maken voor bijvoorbeeld poepveldjes, uitlaatplekken, etc., dan kan dit om een redelijk bedrag gaan. Maar afgezet tegen het aantal hondenbezitters in de gemeente blijft er dan maar een klein bedrag over om te verrekenen. De kosten van het in rekening brengen en het controleren en dergelijke zijn relatief hoog en wegen niet op tegen de opbrengsten. De kosten betalen uit de algemene middelen is vaak voordeliger.
Daar komt nog bij dat ook de niet hondenbezitters baat hebben bij het aanleggen en onderhouden van poepveldjes en wandelroutes. Niet alleen omdat ze minder last van hondenpoep zullen hebben, maar ook omdat het bijdraagt aan de vergroening.
Tot wel meer dan € 439,- per hond
Heb je de pech dat jouw gemeente hondenbelasting heft, dan wordt gemiddeld € 68,50 aan hondenbelasting geheven voor je eerste hond. Je hebt helemaal pech wanneer je in Noordwijk woont. Daar is met € 121,56 de hondenbelasting voor je eerste hond het hoogste. In Opmeer daarentegen betaal je “Slechts” € 20,15.
Een tweede en derde hond is vaak nog duurder. Raar eigenlijk. Want de kosten per hond nemen toch niet toe. Sterker nog de totale kosten worden over meerdere dieren verrekend en zouden dan ook juist af moeten nemen. Toch kan de hondenbelasting voor je tweede hond oplopen tot € 250,- in Tilburg en zelfs € 439,- voor je derde hond in Heerlen. Dat is dus per hond en niet voor 3 honden totaal!
Met dat soort absurde bedragen zijn gemeenten eigenlijk volkomen los van de werkelijkheid. Men voert de hoge bedragen op om het hondenbezit te ontmoedigen. Maar wat is daar dan de motivatie van? Ik kan geen andere verzinnen dan de hond als melkkoe te zien. Zeker ook wanneer je in ogenschouw neemt dat voor andere dieren geen belasting wordt geheven. Dieren die mogelijk wel meer overlast bezorgen.
Zie voor meer getallen, het artikel “De Hond als Melkkoe!”, dan ontdek je gelijk welke belasting je nog meer voor je hond betaalt.
Gemiddeld betaalt een hondenbezitter dus € 68,50 per hond aan hondenbelasting. Dat geldt in tweederde van de gemeenten.
Wanneer er landelijk slechts voor 1 miljoen honden hondenbelasting wordt betaald, gaat het toch om een slordige 68 miljoen aan hondenbelasting per jaar!
Is er sprake van rechtsongelijkheid?
De meeste hondenbezitters zullen deze vraag met “Ja!” beantwoorden. Ook al heeft de rechter anders beslist. Het mag namelijk volgens de Gemeentewet en dat is een aangenomen wet en daar kan de rechter blijkbaar niet van zeggen dat deze wet op dit gebied onrechtmatig is.
Hieronder nog even de redenen waarom hondenbezitters hondenbelasting niet rechtvaardig vinden:
- Niet iedere gemeente heft hondenbelasting
- De verschillen in de hoogte van de hondenbelasting zijn enorm
- Gemeenten gebruiken het geld niet allen voor hondenzaken, zoals poepveldjes, poepemmers, poep opruimen, speelveldjes, dierenasiel, dierenambulance, etc., maar vooral om de algemene middelen aan te vullen.
- Alleen op het houden van honden wordt belasting geheven. Waarom niet voor bijvoorbeeld katten of paarden?
Eerlijke Hondenbelasting
De meerderheid van de hondenbezitters zal er geen moeite mee hebben, wanneer zij hondenbelasting moeten betalen, waarvan vervolgens de voorzieningen voor honden (zoals de poeproutes en poepveldjes) worden betaald. En dat dan op basis van begroting en de werkelijke besteding.
De Haag is niet gevoelig!
Zowel de gemeente Den Haag als de Tweede Kamer blijken tot nu toe niet tegen de hondenbelasting te zijn.
De gemeente Den Haag rekent voor het houden van een hond € 112,80 per jaar. Geschat zullen er in de gemeente Den Haag zo’n 70.000 tot 100.000 honden gehouden worden, wat de gemeente dus jaarlijks tussen de 7,5 en ruim 11 miljoen euro oplevert. Dat zullen ze niet graag kwijtraken.
De politieke partijen uit de Tweede Kamer verschuilen zich achter de Gemeentewet, als hen gevraagd wordt iets te doen tegen het oneigenlijk gebruik van de hondenbelasting. Mooie reden natuurlijk, want voor hen is het maar peanuts en vinden ze het vaak niet belangrijk genoeg. En vinden ze het al wel belangrijk, dan verwijzen ze graag naar de plaatselijke afvaardiging van de partij. Want de plaatselijke politiek gaat over de hondenbelasting.
Wil jij van de hondenbelasting af in je gemeente, heb je maar 3 opties, waarvan er maar 1 echt reëel is:
- Verhuizen naar een gemeente met een lagere of geen hondenbelasting
- Minder of geen honden gaan houden
- De gemeenteraad blijven bestoken met het verzoek de hondenbelasting in jouw gemeente op te heffen.
Op dit moment is het de gemeenteraad die de hondenbelasting in jouw gemeente af kan schaffen.
Discussieer mee over de hondenbelasting!
Uiteraard mag je hieronder je reactie achter laten. Graag zelfs. Maar als echt mee wilt discussiëren, meld je dan gratis aan als RoedelCentraal-Fan. Je krijgt dan toegang tot de RoedelCentraal-community waar hondenbaasjes elkaar ontmoeten en over onderwerpen zoals deze met elkaar spreken. Daarnaast kun je er ook vragen stellen, foto’s plaatsen en bekijken, wandelmaatjes vinden, etc.
Meld je gauw aan op www.roedelcentraal.nl/fan en maak ook nog eens kans op een Ton en krijg toegang tot diverse e-books, kortingen en meer!
Kisha Hanlon
op 01 Mar 2020